Politika

Infos

<p>To su pokazali rezultati istraživanja &quot;Slika Rusije u Centralnoj i&nbsp;Istočnoj Evropi i na Zapadnom Balkanu -&nbsp;Rusija: moćni slovenski brat ili gladni medvjed u susjedstvu?&quot; koje je sprovela poznata neprofitna organizacija GLOBSEC iz Bratislave.</p>

<p>Istraživanje objavljeno protekle sedmice&nbsp;sprovedeno je tokom septembra i oktobra 2020. godine&nbsp;u devet država: Bugarskoj, Crnoj Gori, Če&scaron;koj, Mađarskoj, Poljskoj, Rumuniji, Sjevernoj Makedoniji, Slovačkoj i&nbsp;Srbiji.</p>

<p>Glavni zaključci su da većina stanovnika ovih zemalja (56 odsto) ne smatra Rusiju prijetnjom, da 30 odsto ispitanika vidi Rusiju kao strate&scaron;kog partnera, 45 odsto mi&scaron;ljenja je da NATO otvaranjem novih vojnih baza namjerno provocira Moskvu, polovina je odgovorila da Rusija ima najmoćniju vojsku na svijetu (47 odsto da su to SAD), kao i da Rusija ipak nije realna alternativa Zapadu. Ne postoji jedinstvena slika Rusije, a&nbsp;narativ o zajedničkom naslijeđu i žrtvama generalno je najrasprostranjeniji među populacijama devet država.</p>

<p>Povoljni stavovi i visok stepen prihvatanja&nbsp;proruskih narativa koji okrivljuju Zapad ne pretvaraju se u geopolitičku podr&scaron;ku za Moskvu, po&scaron;to Evropska unija i NATO jo&scaron; uvijek uživaju najveću podr&scaron;ku kao dva primarna geopolitička i kulturna oslonca.</p>

<p>Na drugoj strani postkomunistička nostalgija (&quot;stara dobra vremena&quot;), panslovenska osjećanja (izuzimajući Mađarsku i Rumuniju) i nezadovoljstvo postojećim stanjem u dru&scaron;tvu nagla&scaron;avaju odbacivanje zapadnih liberalnih&nbsp;vrijednosti i prevagu proruskih stavova.</p>

<div style="text-align:center">
<figure class="image" style="display:inline-block"><img alt="" height="551" src="https://www.api.fosmedia.me/images/f112a3c1bc03ddbd3eb710ac29dd29abf-rszd.JPG" width="719" />
<figcaption>globsec.org/Printscreen</figcaption>
</figure>
</div>

<p>Uprkos uspje&scaron;noj tranziciji nakon pada komunizma započetog 1989. godine i procesa integracije navedenih država u Evropsku uniju i/ili NATO privlačnost Rusije nije nestala. Kao obja&scaron;njenje nudi se spoj vi&scaron;e faktora: 40 godina komunističke vladavine kada su sve države bile pod većim ili manjim sovjetskim uticajem, pamćenje uloge&nbsp;Crvene&nbsp;armije&nbsp;koja je oslobodila ove regione od fa&scaron;izma, mreža ekonomskih, kulturnih i religijskih veza, sklonost ka ruskoj kulturi, popularnost Vladimira Putina.</p>

<p>U objavljenom izvje&scaron;taju autori su devet država na osnovu dobijenih odgovora razvrstali u tri grupe: grlitelje medvjeda (bear huggers), hranitelje medvjeda (bear feeders) i skeptike (bear sceptics).</p>

<h3>Crna Gora grli ruskog medvjeda</h3>

<p>Prva grupa sa najizraženijim proruskim stavovima obuhvata Srbiju, Bugarsku, Slovačku i Crnu Goru.</p>

<p><em>&quot;Podstaknute kompleksnim istorijskim, kulturnim i etničkim vezama, ove države izražavaju povoljne stavove i dijele visok stepen afiniteta prema Rusiji. Narativ o žrtvi koji krivicu direktno&nbsp;svaljuje na Zapad i NATO nailazi na saosjećajnu publiku i lak&scaron;e se kupuje&nbsp;u ovim državama. Mi&scaron;ljenje da dijele zajedničko slovensko porijeklo sa Rusijom takođe se prožima i popularno je kod ogromne većine građana, pojačavajući ostale narative. Uprkos takvom sentimentu, kada su upitani čak i stanovnici zemalja &#39;grlitelja medvjeda&#39; odbiće da izaberu Rusiju, suprotstavljenu Zapadu, kao preferirani izbor za geopolitičku i kulturnu orijentaciju njihovih zemalja&quot;</em>, pi&scaron;e u izvje&scaron;taju.</p>

<p>Mlađe generacije u ovim državama, kao i u Mađarskoj, sklonije su da Rusiju posmatraju kao saveznika, po čemu se razlikuju od ostalih u kojima su proruski nastrojene starije osobe.</p>

<div style="text-align:center">
<figure class="image" style="display:inline-block"><img alt="" height="491" src="https://www.api.fosmedia.me/images/361048cc95d47109d9042c622ede1e5096-rszd.JPG" width="672" />
<figcaption>globsec.org/Printscreen</figcaption>
</figure>
</div>

<p>Kada je u pitanju Crna Gora, 35 odsto učesnika&nbsp;izabralo je Zapad za spoljnopolitičku orijentaciju države, naspram 25 odsto njih koji su birali Istok (koji se uglavnom poistovjećuje sa Rusijom). To je najveći procenat proruski orijentisanih građana&nbsp;među svim državama obuhvaćenim istraživanjem. Da je Rusija najvažniji strate&scaron;ki partner Crne Gore smatra 38 odsto ispitanika, a među ponuđenim odgovorima bile su jo&scaron; SAD, Kina, Francuska, Njemačka i EU.</p>

<p>Na pitanje da li Rusija predstavlja prijetnju va&scaron;oj državi 65 odsto Crnogoraca odgovorilo je negativno, dok je 22 odsto dalo potvrdan odgovor. Prosjek na nivou svih devet zemalja iznosi 25 odsto.</p>

<p>Sa tezom&nbsp;da NATO namjerno provocira Rusku Federaciju okružujući je vojnim bazama saglasno je 60 odsto ispitanika iz Crne Gore. Samo su državljani Srbije (71 odsto) ispred nas u tom segmentu.</p>

<p>Određena diskrepancija javlja se u pogledu stavova iskazanih o&nbsp;narativima koji predstavljaju Rusiju kao žrtvu i kao agresora. Rekordan broj ispitanika iz Crne Gore, 75 odsto, smatra da je Rusija &quot;slovenski brat&quot; i da treba njegovati dobre odnose. 60 odsto saglasno je sa time da zapadne države često nepravedno optužuju Rusiju za nezakonito i prevarno pona&scaron;anje, dok 49 odsto smatra da se Rusija pona&scaron;a agresivno prema susjednim zemljama i da nastoji da oslabi EU i NATO.</p>

<div style="text-align:center">
<figure class="image" style="display:inline-block"><img alt="" height="506" src="https://www.api.fosmedia.me/images/2fa49c4c1f1c04bb52d6b6d4f299bc810-rszd.JPG" width="665" />
<figcaption>globsec.org/Printscreen</figcaption>
</figure>
</div>

<p>Tri petine Crnogoraca vjeruje da je Rusija glavna snaga koja stoji iza pobjede nad fa&scaron;izmom u Drugom svjetskom ratu i da je do&nbsp;danas zadržala vodeću ulogu u borbi protiv fa&scaron;izma.</p>

<p>U rezimeu&nbsp;za Crnu Goru navodi se da je to država sa najjačim proruskim sentimentom među NATO članicama, da su ruski narativi koji targetiraju NATO efikasni i &scaron;iroko prihvaćeni, kao i da su Crnogorci najskloniji da povjeruju u narativ o Rusiji kao žrtvi među pristalicama bratstva svih Slovena. Najveće rezerve prema Rusiji u Crnoj Gori pokazuje populacija srednje životne dobi.</p>

<p>Starije osobe prijemčive su za narative koji prezentuju Rusiju kao&nbsp;vojnu supersilu.</p>
