Životni stil

Magazin

Kada se govori o zemljotresu, njegova jačina se izražava po Rihterovoj skali. Neko vrijeme nakon zemljotresa možete da čujete i broj po Merkalijevoj skali. Ova dva načina opisivanja moći zemljotresa predstavljaju dva različita načina na koja ta moć može da se opi&scaron;e.

Najče&scaron;ći standard za mjerenje zemljotresa je Rihterova skala nastala 1935. godine, a njen autor je Čarls F. Rihter, s Tehnolo&scaron;kog instituta u Kaliforniji. Rihterova skala se koristi za mjerenje magnitude zemljotresa - količine oslobođene energije. Ona se izračunava kori&scaron;ćenjem informacija koje sakuplja seizmograf.

Rihterova skala je logaritmička, &scaron;to znači da skokovi cijelih brojeva ukazuju na desetostruko uvećanje. U ovom slučaju, povećanje je u vidu amplitude talasa. To znači da je amplituda talasa kod zemljotresa &scaron;estog nivoa 10 puta veća od onog petog nivoa i da stostruko uvećanje amplitude postoji između zemljotresa sedmog i devetog nivoa. Količina oslobođene energije se uvećava 31,7 puta između svake vrijednosti sa cijelim brojem.

Većina zemljotresa je veoma slaba i jačina im je manja od tri na Rihterovoj skali. Samo mali broj zemljotresa - oko 15 od 1,4 miliona zemljotresa, koji su iznad 2,0 - budu jačine 7 ili vi&scaron;e na Rihterovoj skali, &scaron;to se smatra velikim potresom. Najveći zabilježeni zemljotres u istoriji imao je 9,5 stepeni Rihtera i pogodio je Čile 1960. godine. Usmrtio je gotovo 1.900 ljudi i uzrokovao &scaron;tetu od oko 4 milijarde dolara. Uglavnom nećete vidjeti nikakvu &scaron;tetu od zemljotresa koji se registruju ispod 4 stepena Rihterove skale.

Rihterova očitavanja nam samo daju grubu predstavu pravog udara zemljotresa. Kao &scaron;to znamo, razorna moć zemljotresa varira u zavisnosti od sastava zemlji&scaron;ta na području i načina na koji su projektovane i postavljene ljudske građevine.

Obim &scaron;tete mjeri se Merkalijevom skalom. Merkalijeva očitavanja, koja se izražavaju rimskim ciframa, zasnivaju se uglavnom na subjektivne interpretacije. Zemljotres niskog intenziteta, onaj koji samo pojedini ljudi osjete kao vibraciju i ne izaziva značajna o&scaron;tećenja, rangira se kao II. Najvi&scaron;i stepen - XII - odnosi se na zemljotrese koji uzrokuju uni&scaron;tenje zgrada, pucanje tla i druge prirodne katastrofe, poput klizi&scaron;ta ili cunamija.

Očitavanja po Rihterovoj skali se određuju brzo nakon zemljotresa, čim naučnici uporede podatke sa drugim seizmografskim stanicama.

Merkalijeva očitavanja, sa druge strane, ne mogu biti utvrđena sve dok istražitelji ne porazgovaraju sa očevicima kako bi saznali &scaron;ta se dogodilo tokom zemljotresa. Kada utvrde koliki je obim &scaron;tete, oni koriste Merkalijev kriterijum da bi odredili odgovarajući rezultat.

Izvor: B92