Društvo

Infos

Aktuari su stručna lica koja primjenjuju matematičke vje&scaron;tine i statističke metode kako bi mjerili vjerovatnoću i rizik budućih događaja.

&bdquo;Posao aktuara uključuje analizu podataka iz pro&scaron;losti, procjenu postojećih rizika i razvoj modela za projekciju budućih događaja, kao &scaron;to su smrtnost, bolesti, nezgode i druge nesigurnosti, kako bi osiguravajuća dru&scaron;tva, penzioni fondovi, banke i druge finansijske institucije mogle pravilno upravljati svojim obavezama i rizicima&ldquo;, navodi na&scaron;a sagovornica.

Aktuari se bave određivanjem cijena osiguranja (premija), procjenama rezervi za buduće obaveze, analiziranju rizika povezanih sa investicijama i obavezama i drugim aspektima finansijskog planiranja. Njihove vje&scaron;tine su, ističe Janičić, ključne za dugoročno stabilno poslovanje finansijskih institucija.&nbsp;

&bdquo;Zbog jedinstvene kombinacije njihovih analitičkih i praktičnih znanja, koja se stiču rigoroznim sistemom edukacije i permanentnim usavr&scaron;avanjem kroz teoriju i praksu, aktuari se označavaju &#39;finansijskim arhitektama&#39; ili &#39;socijalnim matematičarima&#39;&ldquo;, naglasila je Janičić.

Zakon o osiguranju defini&scaron;e da je obavljanje aktuarskih poslova u dru&scaron;tvu za osiguranje obavezno. Zakonom je, takođe, propisano da aktuarske poslove može obavljati samo ovla&scaron;ćeni aktuar.

&bdquo;Zakonom su propisani uslovi koje lice mora da ispunjava da bi dobilo ovla&scaron;ćenje regulatornog organa za obavljanje aktuarskih poslova. Ovla&scaron;ćenje može dobiti lice koje, pored ostalog, ima položen stručni ispit za obavljanje poslova ovla&scaron;ćenog aktuara. Uslove za polaganje, način polaganja i program stručnog ispita propisuje regulatorni organ&rdquo;, izjavila je predsjednica CAD.

Interesovalo nas je koje su osobenosti aktuarske profesije u Crnoj Gori, imajući u vidu faktore poput malog trži&scaron;ta i populacije, nedovoljne tehnolo&scaron;ke razvijenosti, ali i nenaviknutosti građana na usluge aktuarske struke.

Janičić je saglasna sa ocjenom da za veći dio javnosti uloga i značaj aktuara i dalje predstavljaju nepoznanicu.

&bdquo;Međutim, aktuarska profesija dobija na značaju i važnosti u primjeni regulatornog okvira Solventnosti 2, čije uvođenje je u fazi pripreme, kao i MSFI 17 koji iziskuje složena multidisciplinarna znanja i čija primjena je nemoguća bez angažovanja aktuara. Sa ciljem razvoja i unapređenja aktuarske nauke i struke, njene praktične primjene i stručnog usavr&scaron;avanja i obrazovanja aktuara, 2018. godine je osnovano Crnogorsko aktuarsko dru&scaron;tvo koje trenutno okuplja 24 redovna člana&rdquo;, kazala je ona.

<figure class="image"><img alt="" height="591" src="https://www.api.fosmedia.me/images/4733043914843dd2f33591510d6ba4b65-rszd.jpg" width="750" />
<figcaption>Nata&scaron;a Janičić, privatna arhiva</figcaption>
</figure>

Aktuari su, dodatno, ključni igrači u finansijskoj industriji i osiguranju, dok je najvi&scaron;e aktuara zaposleno u djelatnosti osiguranja.

&ldquo;Aktuarske tehnike i znanja mogu se koristiti i u drugim područjima u kojima je potrebna primjena kombinacije znanja iz matematike, statistike i ekonomije (u bankama, penzionim fondovima, investicionim kompanijama i sl). Njihova sposobnost analize i predviđanja rizika cijeni se i izvan finansijske industrije, &scaron;to otvara mogućnosti za rad u različitim sektorima gdje su potrebne vje&scaron;tine procjene rizika&ldquo;, pojasnila je sagovornica FOS-a.

Nadzor nad radom ovla&scaron;ćenih aktuara vr&scaron;i regulatorni organ, odnosno Agencija za nadzor osiguranja Crne Gore. 

&ldquo;Ukoliko se ovla&scaron;ćeni aktuar, prilikom vr&scaron;enja poslova iz svoje nadležnosti, ne pridržava obaveza propisanih Zakonom o osiguranju, regulatorni organ mu može izreći mjeru upozorenja, zabranu obavljanja aktuarskih poslova u dru&scaron;tvu za osiguranje na period do dvije godine ili oduzeti ovla&scaron;ćenje&rdquo;, kazala je Janičić.

Da bi neko postao uspje&scaron;an aktuar i da bi mogao da odgovori kompleksnim zadacima, osoba mora posjedovati teorijska i praktična znanja iz multidisciplinarnih oblasti koja joj omogućavaju rje&scaron;avanje raznovrsnih finansijskih i socijalnih problema. 

&bdquo;Da bi neko postao uspje&scaron;an aktuar potrebne su jake vje&scaron;tine u matematici, statistici i teoriji vjerovatnoće. Osim matematičkog znanja, aktuar treba dobro da poznaje ekonomiju, računovodstvo, praksu i zakon države u kojoj radi, razumije demografska i finansijska kretanja uop&scaron;te, kao i da posjeduje vje&scaron;tinu komunikacije kako bi svoje rezultate mogao prenijeti osobama koje nemaju aktuarska znanja&rdquo;, zaključila je u razgovoru za na&scaron; portal Nata&scaron;a Janičić.